Hướng dẫn sử dụng cấu trúc IF trong Python

Ngày đăng: 10/04/2019   -    Cập nhật: 22/10/2020

1. Cấu trúc IF là gì?


IF là một cấu trúc điều khiển trong ngôn ngữ lập trình, IF trong Python cũng tương tự.


Cấu trúc IF:

  • Là một cấu trúc điều kiện dùng để kiểm tra một điều kiện trong chương trình.
  • Biểu thức điều kiện trong cấu trúc if thường là một biểu thức quan hệ hoặc logic, và trả về một giá trị true hoặc false.
  • Nếu điều kiện thỏa mãn (trả về true) thì thân của cấu trúc if sẽ được thực thi, nếu điều kiện không thỏa mãn (trả về false) thì thân của cấu trúc if sẽ bị bỏ qua, và chương trình sẽ tiếp tục thực thi câu lệnh sau cấu trúc if.


Thân của cấu trúc if có thể bao gồm 1 hoặc nhiều câu lệnh.

2. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF trong Python

 

Bước 1: Tạo Project Python mới



Mở một trình soạn thảo, ở đây ta sử dụng PyCharm IDE.


Tạo mới một Project, đặt tên và chọn đường dẫn chứa Project vừa tạo.


Tiếp theo, tạo mới một file Python để viết mã. Đặt tên cho file vừa tạo, ví dụ DemoIf


Tạo Project mới trong PyCharm

Tạo Project mới trong PyCharm


Bước 2: Viết mã lập trình thử nghiệm cấu trúc IF trong Python



Tiếp theo, ta viết mã để tạo khối if.


Ở trong bài này, ta viết một chương trình cho phép nhập một biến vào từ bàn phím, sau đó ta kiểm tra xem biến đó có bằng 18 hay không.



Nếu biến bằng 18 thì ta in ra thông báo.
 
Viết mã thử nghiệm Cấu trúc IF

Viết mã thử nghiệm Cấu trúc IF

 

Bước 3: Thực thi chương trình thử nghiệm cấu trúc IF và xem kết quả



Sau khi đã viết mã xong, hãy thực thi chương trình bằng cách click phải chuột lên trình soạn thảo, rồi chọn Run.

 
Chạy chương trình để xem kết quả

Chạy chương trình để xem kết quả

 
Trên màn hình Output, chương trình sẽ mời người dùng nhập tuổi vào từ bàn phím.


Ta nhập tuổi 18 vào và chương trình hiện thông báo như hình bên dưới.
Viết mã thử nghiệm cấu trúc IF trong Python
 

Kết quả của chương trình thử nghiệm cấu trúc IF trong Python
 
 

3. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF...ELSE trong Python


Cú pháp đầy đủ hơn của cấu trúc ifcấu trúc if ... else.

Trong cấu trúc if ... else này:


  • Nếu điều kiện của if thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khối if.
  • Ngược lại, nếu điều kiện của if không thỏa mãn thì chương trình sẽ thực thi khối else.

Trong ví dụ dưới đây, ta cũng nhập tuổi vào từ bàn phím.

Sau đó ta kiểm tra, nếu tuổi bằng 18 thì chương trình thực thi khối if.

Nếu tuổi khác 18 thì chương trình thực thi khối else.


Viết mã thử nghiệm cấu trúc IF...ELSE trong Python

Viết code thử nghiệm cấu trúc IF ... ELSE trong Python

 
Sau đó ta thực thi chương trình, ta sẽ thấy chương trình đã hiển thị kết quả đúng như ta mong muốn.

Trường hợp nhập đúng 18.

 
Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF

Kết quả nếu nhập đúng 18 cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối IF
 
Trường hợp nhập tuổi khác 18.
 
Cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối ELSE nếu điều kiện kiểm tra bị sai

Cấu trúc IF...ELSE sẽ thực thi khối ELSE nếu điều kiện kiểm tra bị sai
 

4. Ví dụ sử dụng cấu trúc IF...ELIF...ELSE trong Python


Cấu trúc if ... elif ... else là cú pháp mở rộng của cấu trúc if.

Cú pháp này cho phép chúng ta kiểm tra nhiều điều kiện của chương trình, cũng như thực thi nhiều nhánh của chương trình, tùy thuộc vào từng điều kiện.


Cơ chế xử lý của cấu trúc if .. elif ..else như sau:


  • Điều kiện của nhánh if sẽ được đánh giá trước. Nếu điều kiện của nhánh if thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi thân của nhánh if, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.

  • Nếu điều kiện của nhánh if không thỏa mãn (trả về false). Chương trình sẽ lần lượt đánh giá các nhánh elif bên dưới, theo thứ tự lần lượt từ trên xuống dưới.


  • Nếu điều kiện của một nhánh elif nào đó thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi nhánh elif đó, và bỏ qua tất cả các nhánh còn lại.


  • Nếu điều kiện của tất cả các nhánh elif đều không thỏa mãn, chương trình sẽ thực thi khối else. Khối else đại diện cho tất cả các trường hợp còn lại.


Dưới đây là một ví dụ, trong đó ta nhập điểm vào từ bàn phím, rồi sử dụng cấu trúc if .. elif .. else để đánh giá giá trị của điểm, để in ra xếp loại.
Viết mã thử nghiệm cấu trúc IF...ELIF...ELSE trong Python

Viết mã thử nghiệm cấu trúc IF...ELIF...ELSE trong Python
 
Sau đó ta thực thi chương trình như hình bên dưới.

Nếu ta nhập 4, thì điều kiện của nhánh if được thỏa mãn, chương trình đã thực thi nhánh if

 
Chương trình sẽ thực thi nhánh IF nếu điều kiện nhánh IF thỏa mãn
 
Chương trình sẽ thực thi nhánh IF nếu điều kiện nhánh IF thỏa mãn
 
Nếu ta nhập 9, chương trình sẽ lần lượt đánh giá các nhánh elif, ta thấy điều kiện của nhánh elif thứ 3 đã thỏa mãn.
 
Chương trình sẽ kiểm tra lần lượt các điều kiện của nhánh ELIF và thực thi nhánh có điều kiện đúng.\

Chương trình sẽ kiểm tra lần lượt các điều kiện của nhánh ELIF và thực thi nhánh có điều kiện đúng.

 
Nếu ta nhập một số không thỏa mãn điều kiện của các nhánh (số 15), chương trình sẽ thực thi nhánh else như hình bên dưới.
 
Chương trình sẽ thực thi khối ELSE nếu không thỏa mãn bất kỳ điều kiện nào
 
Chương trình sẽ thực thi khối ELSE nếu không thỏa mãn bất kỳ điều kiện nào
 

Tổng kết


Như vậy là bạn đã biết cấu trúc IF, IF ... ELSEIF ... ELIF ... ELSE hoạt động như thế nào trong Python.

Biết cách viết một cấu trúc điều kiện đúng cú pháp trong Python.

Hãy thực hành thật nhiều với những ví dụ về cấu trúc IF tự nghĩ ra để thực sự thuần thục chúng.

Bởi vì chúng ta sẽ sử dụng cấu trúc IF rất nhiều khi HỌC LẬP TRÌNH PYTHON.



TONY HÙNG CƯỜNG
Bình luận Facebook
Đăng ký tư vấn
Nhân viên gọi điện tư vấn miễn phí sau khi đăng ký
Được cập nhật các ưu đãi sớm nhất
Hotline: 0383180086
Tên không được để trống
Số điện thoại không được để trống
Email không được để trống
Hãy đăng ký để nhận những thông tin mới nhất về học bổng mới nhất tại NIIT - ICT Hà Nội
top
Đóng lại Đăng ký học tại NIIT - ICT Hà Nội
6260+ học viên đã theo học tại NIIT - ICT Hà Nội và có việc làm tốt trong ngành lập trình. Nắm lấy cơ hội ngay hôm nay!
Chọn khóa học
  • KHÓA HỌC LẬP TRÌNH FRONT END VỚI REACT.JS
  • KHÓA HỌC LẬP TRÌNH PHP WEB
  • Khóa học PHP Full stack [2023] cho người mới bắt đầu
  • Khóa học BIG DATA với Hadoop và Spark
  • Khóa học Lập trình Android tại Hà Nội
  • [Tuyển sinh 2023] Lập trình viên Quốc tế DigiNxt
  • Khóa học Tiền lương & Phúc lợi (C&B Excel) tại Hà Nội
  • LẬP TRÌNH GAME
    • Khóa học Lập trình Game Unity
  • LẬP TRÌNH WEB FRONT END
    • KHÓA HỌC PYTHON HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG
    • KHÓA HỌC ANGULAR & TYPESCRIPT (FRONT END)
  • LẬP TRÌNH WEB BACK END
    • LẬP TRÌNH JAVA WEB VỚI FRAME WORK
    • Lập trình Web với Django
    • Lập trình PHP với Laravel Framework
  • CHƯƠNG TRÌNH ĐÀO TẠO ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ
    • Khóa học Tiền lương & Phúc lợi (C&B Excel) tại TP HCM
  • LẬP TRÌNH WEB FULL STACK
    • Khóa học Java Full stack (IJFD)
  • LẬP TRÌNH MOBILE
    • FRONT-END VỚI REACTJS VÀ REACT NATIVE
    • Lập trình Android Nâng cao
  • ĐÀO TẠO CHO DOANH NGHIỆP
    • KHÓA HỌC BUSINESS ANALYSIC TỪ CƠ BẢN ĐẾN NÂNG CAO 2023
    • Khóa học Magento: Làm chủ CMS TMĐT lớn nhất
    • Khóa học IOT: Xây dựng Sản phẩm IOT với Raspberry Pi
    • Khóa học Automation Testing Chuyên nghiệp
  • KHÓA HỌC DỰ ÁN
    • Học sử dụng bộ Office: Word, Excel, Power Point, Mail chuyên nghiệp
  • KHÓA HỌC KHÁC
    • VBA Excel Toàn Tập (Cơ Bản - Nâng Cao)
    • VBA Excel Nâng cao
    • Khóa học JMeter: Performance Testing
    • Khóa học Tester đạt chuẩn Quốc tế ISTQB Foundation Level
    • Khoá Học Tester đạt chuẩn quốc tế ISTQB Advanced Level
Bạn chưa chọn khóa học cần đăng ký
Tên không được để trống
Số điện thoại không được để trống
Email không được để trống
Đăng ký học thành công!
Cảm ơn bạn đã đăng ký học tại NIIT - ICT HÀ NỘI!