Trong lập trình, việc tổ chức mã nguồn một cách khoa học là vô cùng quan trọng. Nó giúp code dễ đọc, dễ bảo trì và tái sử dụng, một trong những cách phổ biến để tổ chức code là sử dụng các module.
Module là gì và tại sao nên sử dụng chúng trong mã nguồn?
Module đơn giản là một file chứa các đoạn code liên quan với nhau. Thay vì đặt tất cả code vào một file duy nhất, chúng ta có thể tách chúng ra thành nhiều module theo chức năng.
Có rất nhiều lợi ích khi sử dụng module:
-
Tổ chức code ngăn nắp, dễ quản lý. Thay vì một file code dài hàng ngàn dòng, chúng ta có thể chia thành nhiều file nhỏ hơn, mỗi file đảm nhiệm một chức năng cụ thể.
-
Tái sử dụng code dễ dàng hơn, các module được tách riêng có thể được import và sử dụng lại trong nhiều dự án khác nhau.
-
Dễ dàng mở rộng và bảo trì hệ thống, khi cần bổ sung tính năng mới, chúng ta có thể tạo thêm module mới mà không ảnh hưởng tới các module khác.
-
Giảm xung đột code, các module độc lập với nhau nên việc sửa đổi 1 module ít gây ảnh hưởng tới các module khác.
-
Nói chung, việc sử dụng module giúp mã nguồn dễ hiểu, dễ mở rộng và bảo trì hơn. Vì vậy, đây là một thực hành lập trình tốt mà mọi lập trình viên nên áp dụng.
Tổ chức code dễ dàng hơn với việc sử dụng module
Khi bắt đầu dự án, hầu hết chúng ta đều có xu hướng đặt tất cả mã nguồn vào một file duy nhất. Tuy nhiên, khi dự án phát triển, file đó sẽ trở nên cồng kềnh và khó quản lý, hãy sử dụng các module ngay từ đầu dự án.
Ví dụ, thay vì đặt toàn bộ code vào app.js, chúng ta có thể tách thành các module như:
-
controllers/user.js - xử lý các request liên quan tới user
-
controllers/product.js - xử lý các request liên quan tới product
-
models/user.js - định nghĩa các model liên quan tới user
-
models/product.js - định nghĩa các model liên quan tới product
-
config/database.js - cấu hình kết nối database
-
helpers/auth.js - chứa các hàm xác thực người dùng
-
…
Như vậy, mỗi module sẽ đảm nhiệm một nhiệm vụ cụ thể, code sẽ ngăn nắp và dễ tìm kiếm hơn. Khi cần chỉnh sửa, debug hoặc mở rộng chức năng liên quan tới user, chúng ta chỉ cần tập trung vào modules/user.js.
Việc sử dụng module ngay từ đầu giúp tiết kiệm thời gian và công sức sau này khi dự án phình to. Hãy áp dụng thói quen hay này để tổ chức code một cách logic và dễ quản lý nhất.
Cách tạo một module đơn giản để sử dụng lại trong các dự án khác nhau
-
Module nên độc lập, không phụ thuộc vào bất kỳ state nào của ứng dụng sử dụng nó.
-
Khai báo rõ ràng các dependencies bên ngoài mà module cần dùng.
-
Không sử dụng bất kỳ biến toàn cục nào, chỉ sử dụng các biến cục bộ.
-
Xuất ra một object chứa các hàm/giá trị mà bên ngoài có thể sử dụng.
-
Thêm các comment mô tả rõ chức năng của module.
Ví dụ một module đơn giản in ra "Hello World":
// hello-world.js
// chỉ sử dụng các module có sẵn trong NodeJS
const os = require('os');
module.exports = {
sayHello(){
console.log(`Hello world. You are using ${os.platform()}`);
}
}
Để sử dụng:
const helloWorld = require('./hello-world');
helloWorld.sayHello(); // Hello world. You are using darwin
Như vậy module hello-world đã được tách riêng, không phụ thuộc vào ứng dụng sử dụng nó và có thể tái sử dụng trong nhiều dự án. Sử dụng các module có sẵn từ thư viện để tiết kiệm thời gian và tăng tính ổn định của mã nguồn.
Thay vì tự viết tất cả mọi thứ từ đầu, hãy tận dụng các module có sẵn đã được kiểm thử và hoàn thiện từ cộng đồng. Điều này giúp tiết kiệm thời gian phát triển, giảm bug và tăng tính ổn định cho ứng dụng.
Một số modules hay dùng:
-
npm: cung cấp hàng ngàn packages đa dạng như express, react, v.v. Giúp phát triển web/mobile app nhanh chóng.
-
lodash: cung cấp các tiện ích xử lý array, object, string thông dụng.
-
moment: xử lý ngày tháng một cách dễ dàng.
-
request: gọi các API dễ dàng hơn.
-
debug: ghi log, debug ứng dụng.
-
…
Ngoài ra, Sử dụng các module có sẵn để tiết kiệm thời gian và tăng tính ổn định của mã nguồn. Đây là cách hiệu quả để giảm thiểu thời gian phát triển và tăng tính ổn định cho mã nguồn. Thay vì phải tự viết tất cả mọi thứ từ đầu, chúng ta nên tận dụng các module đã được kiểm thử và hoàn thiện từ cộng đồng.
Các module này không chỉ giúp chúng ta tiết kiệm thời gian phát triển, mà còn giúp đảm bảo tính ổn định cho ứng dụng. Nếu chúng ta viết code từ đầu, chúng ta rất dễ mắc phải lỗi và bug trong quá trình phát triển. Sử dụng các module có sẵn giúp chúng ta tránh được những sai sót này và giúp mã nguồn trở nên dễ bảo trì hơn.
Kết luận: sử dụng các module đã được kiểm thử kỹ lưỡng là một cách hiệu quả để tiết kiệm thời gian và công sức cho nhà phát triển, đồng thời giúp đảm bảo tính ổn định cho ứng dụng. Hãy tận dụng các module có sẵn để xây dựng ứng dụng chất lượng cao và tiết kiệm thời gian phát triển.