Khai báo và sử dụng biến đúng cách là rất quan trọng để viết mã nguồn dễ đọc, dễ sửa đổi và dễ bảo trì. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu cách tạo biến trong PHP, cách khai báo biến và cách sử dụng biến trong PHP.
Tạo biến trong PHP như thế nào
Trong lập trình, biến là một khái niệm quan trọng giúp bạn lưu trữ và xử lý dữ liệu. Trong PHP, biến được sử dụng để lưu trữ các giá trị khác nhau như số, chuỗi, mảng và đối tượng.
Quy tắc đặt tên biến
Khi tạo biến trong PHP, bạn cần tuân theo một số quy tắc sau:
-
Tên biến phải bắt đầu bằng ký tự $. Ví dụ: $ten_bien, $bienSo.
-
Tên biến chỉ có thể chứa các ký tự chữ cái, số và dấu gạch dưới _.
-
Tên biến phân biệt chữ hoa và chữ thường. Ví dụ: $bienSo và $BienSo là hai biến khác nhau.
-
Không được đặt tên biến trùng với các từ khóa của PHP.
$name = "Nguyen Van A"; // Biến hợp lệ
$_name = "Nguyen Van B"; // Biến hợp lệ
$1name = "Nguyen Van C"; // Biến không hợp lệ
$@name = "Nguyen Van D"; // Biến không hợp lệ
Kiểu dữ liệu của biến
PHP là một ngôn ngữ lập trình "động", điều này có nghĩa là bạn không cần phải khai báo kiểu dữ liệu của biến trước khi sử dụng. Kiểu dữ liệu của biến sẽ được xác định dựa trên giá trị được gán cho biến đó.
Trong PHP, có 8 kiểu dữ liệu cơ bản:
-
Scalar Types:
-
boolean: Giá trị true hoặc false.
-
integer: Số nguyên.
-
float (float, double hoặc real): Số thực.
-
string: Chuỗi ký tự.
-
Compound Types:
-
array: Một tập hợp các phần tử có cùng kiểu dữ liệu hoặc khác kiểu dữ liệu.
-
object: Một instance của lớp.
-
Special Types:
-
resource: Một tài nguyên như một file handle, database connection, etc.
-
NULL: Giá trị đặc biệt NULL đại diện cho không có giá trị.
$bienBoolean = true; // Kiểu boolean
$bienInteger = 10; // Kiểu integer
$bienFloat = 3.14; // Kiểu float
$bienString = "Hello, World!"; // Kiểu string
$bienArray = array(1, 2, 3); // Kiểu array
$bienObject = new stdClass(); // Kiểu object
$bienNull = null; // Kiểu null
Phạm vi của biến
Trong PHP, biến có thể là biến toàn cục (global) hoặc biến cục bộ (local). Biến toàn cục có thể được truy cập từ bất kỳ đâu trong chương trình, trong khi biến cục bộ chỉ có thể được truy cập trong phạm vi của nó (như trong một hàm hoặc một lớp).
$bienToanCuc = "Đây là biến toàn cục";
function hamXuLy() {
$bienCucBo = "Đây là biến cục bộ";
echo $bienCucBo; // Có thể truy cập biến cục bộ
echo $bienToanCuc; // Có thể truy cập biến toàn cục
}
hamXuLy();
echo $bienToanCuc; // Có thể truy cập biến toàn cục
echo $bienCucBo; // Lỗi: Không thể truy cập biến cục bộ
Cách khai báo biến trong PHP
Khai báo biến
Trong PHP, bạn không cần khai báo kiểu dữ liệu của biến trước khi sử dụng. Bạn chỉ cần sử dụng toán tử gán = để gán giá trị cho biến.
$ten = "Nguyen Van A"; // Khai báo biến $ten với giá trị "Nguyen Van A"
$tuoi = 25; // Khai báo biến $tuoi với giá trị 25
$diemTrungBinh = 8.5; // Khai báo biến $diemTrungBinh với giá trị 8.5
Gán giá trị cho biến
Bạn có thể gán giá trị cho biến bằng cách sử dụng toán tử gán =. Giá trị có thể là một hằng số, một biểu thức hoặc kết quả của một hàm.
$ten = "Nguyen Van A"; // Gán giá trị chuỗi
$tuoi = 25; // Gán giá trị số nguyên
$diemTrungBinh = 8.5; // Gán giá trị số thực
$daHocLai = true; // Gán giá trị boolean
$tongDiem = $diemToan + $diemLy; // Gán giá trị từ biểu thức
$chuoiHoanChinh = trim($chuoiNguyenBan); // Gán giá trị từ hàm
Gán giá trị cho nhiều biến cùng một lúc
Trong PHP, bạn có thể gán cùng một giá trị cho nhiều biến cùng một lúc bằng cách sử dụng dấu phẩy , để phân cách các biến.
$bien1 = $bien2 = $bien3 = "Giá trị chung";
Hằng số
Trong PHP, bạn cũng có thể định nghĩa hằng số bằng cách sử dụng hàm define() hoặc từ khóa const. Hằng số là một giá trị không thể thay đổi trong quá trình chạy chương trình.
define("HANG_SO", "Giá trị của hằng số");
echo HANG_SO; // Kết quả: "Giá trị của hằng số"
const HANG_SO_KHAC = "Giá trị khác của hằng số";
echo HANG_SO_KHAC; // Kết quả: "Giá trị khác của hằng số"
Biến và cách sử dụng trong PHP
Trong PHP, biến được sử dụng để lưu trữ thông tin và có thể thay đổi giá trị của nó trong quá trình thực thi chương trình. Cú pháp của biến trong PHP bắt đầu bằng dấu đô la ($) và sau đó là tên biến. Biến có thể chứa các giá trị như chuỗi văn bản, số nguyên, số thực, hay các kiểu dữ liệu khác.
Hiển thị giá trị của biến
Để hiển thị giá trị của một biến trong PHP, bạn có thể sử dụng hàm echo hoặc print.
$ten = "Nguyen Van A";
echo "Tên của tôi là: " . $ten; // Kết quả: Tên của tôi là: Nguyen Van A
print "Tên của tôi là: $ten"; // Kết quả: Tên của tôi là: Nguyen Van A
Thay đổi giá trị của biến
Bạn có thể thay đổi giá trị của một biến bằng cách gán một giá trị mới cho biến đó.
$tuoi = 25;
echo "Tuổi của tôi là: $tuoi"; // Kết quả: Tuổi của tôi là: 25
$tuoi = 26; // Gán giá trị mới cho biến $tuoi
echo "Tuổi của tôi là: $tuoi"; // Kết quả: Tuổi của tôi là: 26
Các phép toán với biến
Bạn có thể thực hiện các phép toán số học, logic và chuỗi với các biến trong PHP. Dưới đây là một số ví dụ:
$a = 5;
$b = 3;
// Phép toán số học
$tong = $a + $b; // Kết quả: 8
$hieu = $a - $b; // Kết quả: 2
$tich = $a * $b; // Kết quả: 15
$thuong = $a / $b; // Kết quả: 1.6666666666667
// Phép toán logic
$laDung = ($a > $b); // Kết quả: true
$laSai = ($a < $b); // Kết quả: false
// Phép toán chuỗi
$chuoi1 = "Xin chào";
$chuoi2 = " thế giới";
$chuoiKetHop = $chuoi1 . $chuoi2; // Kết quả: "Xin chào thế giới"
Sử dụng biến trong cấu trúc điều khiển
Bạn có thể sử dụng biến trong các cấu trúc điều khiển như câu lệnh if, switch, vòng lặp for, while, do-while và foreach.
$diem = 8;
if ($diem >= 5) {
echo "Bạn đã đạt yêu cầu!";
} else {
echo "Bạn cần cố gắng hơn!";
}
$soLuong = 5;
$tongTien = 0;
for ($i = 1; $i <= $soLuong; $i++) {
$tongTien += $i * 10;
}
echo "Tổng tiền là: $tongTien"; // Kết quả: Tổng tiền là: 75
Sử dụng biến trong hàm
Bạn có thể truyền biến vào hàm như là tham số và nhận giá trị trả về từ hàm.
function tinhTong($a, $b) {
$tong = $a + $b;
return $tong;
}
$soThuNhat = 5;
$soThuHai = 10;
$ketQua = tinhTong($soThuNhat, $soThuHai);
echo "Tổng của $soThuNhat và $soThuHai là: $ketQua"; // Kết quả: Tổng của 5 và 10 là: 15
Kết luận: chúng ta đã tìm hiểu cách tạo biến trong PHP, cách khai báo biến và cách sử dụng biến trong PHP. Việc sử dụng biến đúng cách là rất quan trọng trong lập trình để viết mã nguồn dễ đọc, dễ sửa đổi và dễ bảo trì. Bạn nên tuân thủ các quy tắc đặt tên biến và hiểu rõ cách sử dụng biến trong các cấu trúc điều khiển, hàm và các phép toán khác nhau.